Sabah Namazının Sünnetinin Kazası Kılınır mı?
Yazar: Harun Ergül
Kur’ân’da vaktinde kılınamayan namazların kaza edilmesi ile ilgili olarak açık bir ifade bulunmamakla birlikte, Hz. Peygamber (s.a.s.) vaktinde kılamadığı namazları kaza etmiş ve ashabına da bunu tavsiye etmiştir.
Rasûl-i Ekrem (s.a.s.), “Kim namazı unutursa veya uyuyup kalırsa hatırlayınca onu kılsın. Onun keffâreti ancak budur.” (Buhârî, Mevâkîtü’s-Salât, 37; Müslim, Mesâcid, 315) buyurmuştur
Sabah namazının vakti çıkmadan kılmaya gayret etmek gerekir. Çünkü Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Sabah namazının iki rek`at sünneti, dünya ve dünyadaki her şeyden daha hayırlıdır."
Sabah namazının farzıyla birlikte sünneti vaktinde kılınmamışsa, güneşin doğuşundan sonra istivâ (gündüzün ortası) vaktine kadar bu sünnet, farzı ile birlikte kaza edilir (Güneşin doğuşundan yaklaşık kırk beş dakika sonra ve öğle namazı vaktinden kırk beş dakika önce). Güneşin doğuşundan önce veya istivadan sonra kaza edilmez.
Güneş doğduktan sonra sabah namazının sünnetinin kılınmasının hikmeti sünnetle sabit olmasıdır. Ebû Bekir İbnü'l-Arabî'ye göre Rasûlullah (s.a.s) yolculuklarında üç defa uyuyakalmış, sabah namazını ashâb-ı kiramla kaza etmiştir. Bunlardan birisi Hayber Gazası dönüşüdür. Ebû Hureyre'den nakledildiğine göre, Allah'ın Rasûlü konaklama yerinde, uyku basınca istirahate çekilmiş ve Bilâl (r.a)'e kendilerini sabah namaz için uyandırmasını bildirmiştir. Bilâl, nâfile namaz kılmış, sabah yaklaşınca da hayvanına dayalı olarak uyuya kalmıştır. Güneş yüzlerine vuruncaya kadar aşırı yorgunluktan Rasûlullah (s.a.s) ve sahabeden hiçbiri uyanamamışlardı. İlk uyanan Rasûlullah (s.a.s) olmuş ve Bilâl'ı uyarmıştır. Kafilenin ilerlemesinden bir müddet sonra Ashab'a abdest almaları emredilmiş, Hz. Peygamber (s.a.s) iki rek'at namaz kılmış, sonra Bilâl kamet getirmiş ve sabah namazı cemaatle kaza edilmiştir. Sonra Allah elçisi şöyle buyurmuştur:
"Her kim namazını unutursa, onu hatırladığı zaman hemen kılsın. Çünkü, Allah: "Beni anman için namaz kıl." (Tâhâ, 20/ 14) buyurdu."
(Müslim, Mesâcid, 309; Ebu Dâvud, Salât, 11; Tirmizi, Tefsîru Sûre, 20; İbn Mâce, Salât, 10; Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV, 47).
Sabah namazının sünnetini kaza ederken, "Niyet ettim Allah rızası için sabah namazının sünnetinin kazasını kılmaya" denir.