Yeni yorum ekle

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ سَأَلْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم أَىُّ الْعَمَلِ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ قَالَ : الصَّلاَةُ عَلَى وَقْتِهَا

Abdullah İbn Mes'ud radıyallahu anh şöyle demiştir:

Nebî sallallahu aleyhi ve sellem'e, “Allah katında hangi amel daha se­vimlidir?” diye sordum;

“Vaktinde kılınan namazdır”buyurdu.[1]

Çevrenin İslâmileştirilmesi ile namaz arasındaki irtibat ilk bakışta fark edilemeyebilir. Oysa en kısa ifadesiyle İslâmî çevre, namaz çevresidir. Zira mü'minlerin gönül yurdunu aydınlatan İslâm imanı, ifadesini söz olarak kelime-i şehâdet'te, fiil olarak namaz'da bulur. Bir başka deyişle İs­lâm aksiyonu namazla günlük hayata intikal eder. Namaz kendine has özellikleriyle câmiyi, câmi çevresinde temizlik mahallerini, eğitim-öğre­tim müesseselerini ve diğer sosyal kurumları gerektirir. Böylece namaz, İslâmî çevrenin merkezini oluşturuverir. Gecesiyle gündüzüyle yirmi dört saatlik bir gün bu merkezde değerlendirilir. Açıkçası namaz, mahi­yeti itibariyle olduğu gibi maddî tezahür açısından da “dinin direği”dir. İslâmî yapılanmaya, yerleşime ve şehirleşmeye yön veren temel ibadettir.

Odak noktası

İslâm’ın doğuşundan beri gözlemlenen İslâmileştirme hareket ve fa­aliyetlerinin odak noktası hep namaz olmuştur. Putperest Mekke top­lumu, İslâm’ın tevhid çağrısının uygulamasını namazda görmüş, İslâmî çevreye karşı tepkisini de Kâbe’de namaz kılmak isteyen Hz. Peygamber ve öteki mü'minlere mâni olarak göstermiştir. Gerek bu tepki gerekse“Namaz kılarken bir kulu namazdan alıkoyanı gördün mü?”[2] ayetindeki tehdit ve sûrenin sonunda namaza devam edilmesinin emredilmesi, çevrenin İslâmileştirilmesinde namazın yerini açık-seçik göstermektedir. Nitekim Hz. Peygamber’in ve mü'minlerin uygulaması da bu istikamette gelişmiş, İslâmileşme bu yolla sağlanmıştır. Namaz çevresinin oluştu­rulmasına imkân bulunamayan Mekke'den ayrılmak zorunda kalan Hz. Peygamber, daha Medine'ye varmadan yolda, ilk fırsatta Kuba'da hemen bir mescid yaparak çevrenin İslâmileştirilmesini başlatmıştır. Medine'de yapılan ilk iş de Mescid-i Nebevî'nin inşasıdır. Namaz ibadeti eski Yesrib'e yeni kimliğini, medineliğini kazandıran temel unsur olmuştur. O günden bu yana Müslümanlar her nereye gidip yerleşseler, ilk ve temel mesele­leri namazın ikâmesi olmuş ve yeni çevrelerin İslâmileştirilmesi hep bu yolla sağlanmıştır. Zaten âyet-i kerime de Müslümanları:

“Mü'minler (o kimselerdir) ki, kendilerine yeryüzünde iktidar verdiğimiz takdirde (zorbaların yoluna sapmayıp)namazı kılarlar, zekâtı verirler, iyiliği emrederler, kötülükten vazgeçirmeye çalışırlar. Bütün işlerin sonu Allah'a ait­tir.”[3]diye tanıtmaktadır.

Bu âyet, “Rabbimiz Allah'tır” dedikleri için Mekke'den zorla çıkarıl­mış olan ilk Müslümanların, başta Medine olmak üzere yeni yerleşecek­leri ve söz sahibi olacakları yerlerde, o yerlerin İslâmileştirilmesi için neler yaptıklarını ve yapmaları gerektiğini belgelemektedir. Çağın gün­deminde giderek daha ciddî bir şekilde yer alan İslâm, Türkiye’nin Av­rupa Topluluğu’na girme teşebbüsü dolayısıyla ülkemizde de iyiden iyiye gündeme gelmiş bulunmaktadır. Müslüman Türkiye’nin, Hristiyan Avrupa Topluluğu’na alınması, her iki tarafta ne tür gelişmelere sebep olabilir, bunun detaylı tetkik ve ince hesapları yapılmakta, diğer dünya ülkeleri de gelişmeleri kendi gelecekleri ve çıkarları bakımından dikkatle izlemektedirler.

Aslında Müslümanlar açısından durum açıktır. Ne yapılması gerek­tiği bilinmektedir. Yerleşme imkânı bulunan her yerde yapılacak iş, na­mazın ikamesi, yani çevrenin İslâmîleştirilmesi, zekâtın verilmesi, eko­nomik problemlerin çözülmesi; emr bi'l-ma'ruf ile sistemin yerleşmesinin ve yaygınlaşmasının sağlanması; nehy ani'l-münker'le de yabancı unsurla­rın İslâmileştirilmiş çevreden uzak tutulmasıdır. Bu âyet, “İslâm iktidar olursa?” diye ödleri kopan kimi çevrelere de açık cevaptır. Beğenseler de beğenmeseler de...

Bilinen bir başka gerçek de, “güçleri yeterse” imansızlar cephesinin, Müslümanları dinlerinden döndürünceye kadar mücâdele edecekleri[4] ehl-i kitabın da dinlerine tâbi olmadıkça Müslümanlardan asla razı ol­mayacaklarıdır.[5] İşin endişe veren noktası da bize göre buradadır...

Günün gerçeği

Çevrenin İslamileştirilmesinin namaz fikriyle gerçekleştirildiği, bulundukları yerde namazı ikâmeye çalışanların yani câmi çevresinde halkalananların yabancı kültür muhitlerinde de olsa erimedikleri, bunun tam aksine böyle bir düşünce ve yaşayıştan uzak kalanların, ayetin ifade­siyle namazı zâyi' edenlerin, kendi değerlerine yabancılaştıkları eriyip kayboldukları Avrupa ülkelerindeki işçilerimizin sergilediği günün inkâr edilemez gerçeğidir.

Öte yandan çevrenin İslâmileştirilmesinde namaz düşüncesinin ne ölçüde müessir olduğunu, bu düşünceden yoksun olarak inşa edilmiş bir apartman dairesinde oturmak zorunda kalan Müslüman aileler ve lüks otellerde bir-kaç gece geçiren Müslümanlar herkesten daha iyi anlaya­caklardır. Abdest almanın bile nasıl modern işkence haline geldiğini gö­receklerdir.

Yüce Kitabımız Kur'an-ı Kerim'in ısrarla üzerinde durduğu konula­rın başında namazın ikamesi gelmektedir. Hiç şüphesiz bu ısrarın çok büyük bir anlamı bulunmaktadır. O da gönüllerin ve çevrenin İslâmileştirilmesinde, İslâm toplumunun kurum ve kuruluşlarının oluşturulmasında ve yaşatılmasında namaz ibadetinin üstlendiği görevdir. Namaz, dinî disipline kendi şartları ve çevresi içinde sahip çıkmakla sonuçlandığı gibi, namazı zayi etmek de şehvetlere esir düş­mekle neticelenmektedir. Ayet bu gerçeği gözlerimizin önüne şöyle ser­mektedir:

“Onlardan sonra (öyle) nesiller geldi ki, namazı zayi ettiler, şehvetlerine uydular. Bunlar da azgınlıklarının karşılığını görecekler.”[6]

Namazı terkeden, diğer dinî görevleri daha rahat bir şekilde terkedebilecektir. Bu sebeple dinî fikrin sürdürülmesi de namaza de­vamla mümkündür. Câmi çevresinden uzaklaşan beyinler, şu ya da bu ölçüde İslâmî düşünce ve yaklaşımlardan da uzaklaşacaklar, yabancı unsur ve propagandalara şöyle veya böyle kanacaklar, dayanma güçle­rini büyük ölçüde kaybedeceklerdir. Bundan dolayıdır ki, Yüce Kitabımız, Müslümanlardan namazların korunmasını, namaza devam edilmesini istemektedir. Hatta namaz kılmalarına, namaza devam etmelerine rağ­men belli bir isteksizlik, tembellik ve gevşeklik içinde olanları bile ciddî şekilde uyarmaktadır:“Vay haline o namaz kılanların ki, kıldıkları namazın değerine aldırış etmezler, gösteriş yaparlar...”[7]

Namaz ibadetinin her hal ü kârda mümkün olan şekliyle ama mut­laka kılınması gereği, hatta Şafiî mezhebinde namazı terketmenin küfür sayılmış olması ve bu görüşe mesned teşkil eden hadisler, ‘Müslümanım’ diyen kişinin çevresine vermesi gerekli mesaj açıların­dan düşünüldüğü zaman daha bir anlam kazanmaktadır. Nitekim İs­lâm’dan rahatsız olanların da ilk itiraz noktaları hep namaz fikrinden doğmuş müesseseler olmuştur. Meselâ 1 Mayıs 1987 tarihli gazetelerde bir inkârcının şu sözleri yer alıyordu: “Coşkulu ve akılcı yönetimimizin daha ilk sabahında, sosyalist hükümetimizin daha ilk gününde okul ve resmî dairelerdeki câmi ve mescidlerin tümünü kapatacağımızdan hiç kimsenin kuşkusu olmamalıdır. Sosyalist hükümetimizin daha ilk saba­hında minarelerdeki tüm hoparlörleri indireceğimizi şimdiden açıkla­mayı yararlı buluyorum. Kimsenin, özellikle emekçi yığınların sabah uykusunu ezanla böldürmeyiz.”

Yakın geçmişte, milletçe yaşadığımız azgın anarşi döneminde so­kakların bomboş olduğu, balkona çıkmanın bile cesaret meselesi kabul edildiği sabah ve akşam saatlerinde namazlarını ikame için câmi ve mes­citlere devam eden çoğu yaşlı Müslümanlar, o günlerin en cesur kahra­manları ve mücahidleriydi. Çünkü onların bu davranışları çevrenin İslâmî havasını sürdürmekteydi. Esaret altındaki Müslüman ülkelerde sayıları az da olsa câmiye devam eden, namazlarını ikameye çalışan Müslümanların ne tür bir cihad içinde oldukları açıktır.

Sözün özü, Yüce Kitabımızdaki tespit ve irşadlar, tarih ve günümüz­den sunduğumuz olumlu-olumsuz örnekler çerçevesinde, çevrenin İslamileştirilmesi açısından namaz ibadetinin yeri ve Hz. Peygamber’in onu,“Allah katında en sevimli amel” olarak vasıflandırması, sanırım şimdi daha iyi anlaşılmaktadır. Hem namaza hem de vaktine dikkat etmek, bir an­lamda hem zamanın hem de mekânın yani çevrenin tümüyle Müslümanlaştırılmasını sağlamaktır. Her sene hep birlikte yaşanılan Rama­zan hayatı da bunu büyük ölçüde ispat etmiştir. O halde Müslüman, kendi çevresini oluşturma hak ve görevini hatta işçiliğini, namaz düşün­cesi ve uygulamasını hayatına hâkim kılmakla yerine getirmiş olacaktır. Böyle olunca bu kutlu ve sevimli ibadete vaktine özen göstererek devam etmekten ve onun sebep olduğu çevreye sahip çıkmaktan başka geriye ne kalmaktadır?