Ebân b. Osman b. Affân

Babası Hz. Osman, annesi Ümmü Amr b. Cündep ed-Devsiyye’dir. Künyesi Ebu Abdullah’tır.

On altı yaşındayken katıldığı Cemel Vak’ası’nda önce  Hz. Aişe’nin yanında yer almış; fakat ordunun bozguna uğradığını görünce bazı kişilerle savaş yerini terkettmiştir. Abdulmelik b. Mervân’ın halifeliği sırasında Medine’de valilik yaptı. Yedi yıl Medine’de valilik yapan Ebân b. Osman, bu süre zarfında beş kere hac emirliği yaptı.

Dönmenin fakihleri arasında yer almıştır. Babasından ve sahabenin ileri gelenlerinden hadis rivayet etmiştir. İbn Sa'd, İclî ve İbn Hibbân gibi hadis otoriteleri Ebân b. Osman’ın güvenilir bir muhaddis olduğunu kaydetmektedirler.

Siyer ve meğâzî ilminin öncülerinden biri olan Ebân'ın “Kitâbü’l- Meğâzî” adlı bir eseri olduğu, Süleyman b. Abdülmelik'in Medine valisi olan Ebân b. Osman ile görüşüp meğâzîye dair eserinden kendisi için bir nüsha istinsah ettirmek istediği söylenmektedir.

Gözlerinde şaşılık, bedeninde alaca hastalığı (baras) olan Ebân, elindeki beyazlıklara ve sakalına kına sürerdi. Kulakları da ağır işitirdi. 105 yı­lında (723) Medine'de vefat etti. Daha sonraki yıllarda vefat ettiğini söyleyenler de vardır.