Zeyd b. Desine

Medineli sahabilerden olan Zeyd b. Desine, Hazreçli olup Beyâzaoğulları koluna mensuptur. Hz. Peygamber hicretten sonra Zeyd’i muhacirlerden Hâlid b. Bükeyr ile kardeş yaptı. Bedir ve Uhud gazvelerine katıldı. Uhud Gazvesi’nden sonra Adal ve Kāre kabilelerinden bir heyet Medine’ye gelerek Rasûlullah’tan kabilelerine İslam’ı anlatacak elçiler göndermesini talep ettiler. Bunun üzerine Rasûl-i Ekrem, hicretin otuz altıncı ayında (Safer 4/Temmuz 625) aralarında Zeyd b. Desine’nin de bulunduğu yedi (veya on) kişilik bir heyeti Âsım b. Sâbit’in başkanlığında yola çıkardı. Heyet, Hüzeyl kabilesi topraklarında bulunan Recî‘ suyuna ulaştığında Lihyânoğulları’ndan 100 kadar okçu ile karşılaştı. Zeyd b. Desine, Hubeyb b. Adî ve Abdullah b. Târık dışındaki sahâbîler onlarla çarpışırken şehid oldu. Daha sonra Abdullah b. Târık’ı da şehit eden müşrikler, Zeyd b. Desine ile Hubeyb b. Adî’yi esir alıp onları Bedir’in intikamını almak isteyen Mekkeli müşriklere sattı. Zeyd b. Desine’yi Safvân b. Ümeyye satın aldı ve onu zincire vurarak hapsetti. Safvân, Bedir’de öldürülen Ümeyye b. Halef’in oğluydu. Zeyd hapiste kaldığı sürece geceleri namaz kılar, gündüzleri oruç tutardı. Putlar adına kesilen hayvanların etinden yemezdi. Yapılan baskı ve şiddete rağmen dinini terk etmedi. Zeyd ve Hubeyb b. Adî, Haram aylardan sonra öldürülmek üzere Harem-i Şerif’in dışındaki Ten‘îm mevkiine götürüldü. Zeyd b. Desine öldürülmeden evvel iki rekat namaz kılmak istedi. Zeyd’in idam edilmeden hemen önce kıldığı iki rekatlık namaz daha sonra idam mahkumları tarafından bir gelenek haline getirildi. Namazdan sonra Ebû Süfyan Zeyd’in yanına gelerek; “Ey Zeyd, Allah aşkına doğru söyle! Şimdi senin yerine Muhammed’in öldürülmesini, böylece evine dönmeyi istemez miydin?” deyince Zeyd şu cevabı verdi: “Yemin ederim ki şu anda ailemin yanına dönmek bir yana Muhammed’in ayağına bir diken batmasına bile gönlüm razı olmaz.” Bu cevap karşısında Ebû Süfyân şaşkınlık içinde şu sözleri söyledi: “Doğrusu Muhammed’e inananların onu sevdiği gibi bir başkasını seven kimseyi görmedim.”

Zeyd b. Desine, Safvân b. Ümeyye’nin âzatlısı Nistâs tarafından bir ağaca bağlanarak okla şehid edildi.